Goed dat je er bent!

Wat is het?
Waarom is het belangrijk?
Jouw volwassen blik heeft invloed

Seksuele opvoeding, wat is het?

De seksuele opvoeding is je kind begeleiden bij een veilige, gezonde relationele en seksuele ontwikkeling. Dat doe je al vanaf de geboorte. Zo leert je kind stap voor stap dat deze ontwikkelingen bij het leven horen, dat er gerust over gesproken kan worden en dat het bij jou terechtkan met vragen. Je geeft de juiste informatie en deelt jouw eigen normen en waarden op dit vlak voor een gezonde ontwikkeling, en om ervoor te zorgen dat ze deze informatie niet alleen via leeftijdsgenootjes of online krijgen.

Goede seksuele opvoeding helpt je kind:

• Weerbaar te zijn tegen (seksueel) grensoverschrijdend gedrag.
• Om een positief beeld over zichzelf en het eigen lichaam te krijgen.
• Aan meer zelfvertrouwen en beter voor zichzelf op te komen.
• Liefdevol opgroeien in een veilige omgeving.
• Minder beïnvloedbaar te zijn voor wat ze horen of zien via vrienden of online.
• Wensen en grenzen aan te geven en bij anderen te herkennen en te respecteren.
• Aan een basis om (later) prettige en gelijkwaardige (seksuele) relaties aan te gaan.
• Zich (later) beter te beschermen tegen soa’s en ongeplande zwangerschap.
• Bewuste, veilige en gezonde keuzes te maken, nu én in de toekomst.

Als ouder heb je de eerste en belangrijkste rol in de relationele en seksuele ontwikkeling van je kind. Kinderen leren overal over zaken die met relaties en seksualiteit te maken hebben. Daarom zijn ook scholen verplicht hier aandacht te besteden. Lees hier meer over de rol van school.

Waarom is seksuele opvoeding belangrijk?

Begeleiding bij relationele en seksuele ontwikkeling is belangrijk om veilig en gezond op te groeien. Elke leeftijdsfase brengt nieuwe ontwikkelingen, ervaringen en vragen met zich mee. Het is belangrijk je kind te ondersteunen door hierover te praten en eventuele onzekerheden serieus te nemen. Zo bereid je ze voor op de puberteit – een fase van veel ontwikkelingen op dit vlak – en krijgen ze voldoende inzicht en zelfvertrouwen om (in de toekomst) bewuste, veilige en gezonde keuzes te maken en hun grenzen en wensen te herkennen.

4 Redenen om aandacht te geven aan seksuele opvoeding:

1. Het is onderdeel van de algehele ontwikkeling van een kind.

De seksuele ontwikkeling is een onderdeel van de algehele ontwikkeling van een kind. Van ieder kind. En dit begint al heel jong. Baby’s ontdekken hun lichaam en gevoelens die ze daarbij hebben. Elk kind doorloopt verschillende fases, met specifieke ontwikkelingen. Zo leren peuters of ze een jongen of meisje zijn en onderzoeken ze de overeenkomsten en verschillen, kleuters hebben vragen over liefde en voortplanting en als ze ouder worden, worden de meesten weleens verliefd. Hier sluit je in de seksuele opvoeding op aan.

2. Ouders/opvoeders zijn het meest vertrouwd en het grootste voorbeeld.

Ouders/opvoeders spelen een grote rol in het beïnvloeden van het gedrag van kinderen. Ze zijn het meest vertrouwd en hun grootste voorbeeld. Door te praten en vragen te beantwoorden over liefde, relaties en seksualiteit, leert je kind dat het bij jou terechtkan. Zo bied je ze een veilige plek, weet je dat het betrouwbare en passende informatie krijgt, kun je jouw eigen normen en waarden meegeven en wordt je kind minder beïnvloed door informatie en beelden die zij krijgen via vrienden of online.

3. Een goede voorbereiding op de puberteit.

Het stap voor stap begeleiden van de relationele en seksuele ontwikkelingen van je kind doe je ook ter voorbereiding op de puberteit. In de puberteit gebeurt er véél. Je kind ervaart dan allerlei veranderingen, zowel lichamelijk als emotioneel. Hierdoor kunnen ze onzeker worden en zich afvragen of ze wel normaal zijn. Het is belangrijk ze hierop voor te bereiden, zodat ze weten welke veranderingen ze gaan doormaken, dat ze er niet door overvallen worden en dat ze met vragen hierover bij jou terechtkunnen.

Begin je pas net voor of in de puberteit met de begeleiding, dan ben je vaak aan de late kant. Pubers staan vanaf dit moment minder open voor hun ouders. In de puberteit heeft je kind de ruimte nodig. Zodat het kan onderzoeken en ontdekken wat het zelf wil en vindt. Deze fase is ook een zoektocht naar de eigen identiteit. Als ouder is het belangrijk hier begrip voor te hebben én ze erbij te ondersteunen. Bijvoorbeeld met de LOVE-regels.

4. Een kleinere kans op problemen (in de toekomst).

Kinderen die open en ontspannen met hun ouders kunnen praten over relaties en seksualiteit, hebben later minder problemen op dit gebied. Zo zijn ze weerbaarder tegen seksuele intimidatie en misbruik en beschermen ze zich beter tegen zwangerschap en soa’s. Ook zijn ze gelukkiger in relaties, dan kinderen uit gezinnen waarin seksualiteit niet bespreekbaar was. Sommige ouders hebben de zorg dat als je met kinderen over seksualiteit praat, zij daarna ook (meer) seksueel gedrag gaan vertonen. Die ouders kunnen we geruststellen, want het tegendeel is waar: jongeren die relationele en seksuele voorlichting hebben gehad, beginnen doorgaans láter met seks en maken daarin gezondere en bewustere keuzes. Juist omdat zij hier goed over hebben nagedacht.

Jouw volwassen blik heeft invloed

Wat seksualiteit voor jou betekent, is van invloed op hoe jij reageert op het gedrag en de vragen van je kind. Goed dus om eens terug te gaan in de tijd: hoe werd er vroeger in jouw omgeving omgegaan met seksualiteit? En hoe kijk je hier nu als volwassene naar?

Vragen die je jezelf hierbij kunt stellen:

• • Werd er thuis open en ontspannen over seksualiteit gesproken of niet? Was het een beladen, ongemakkelijk of misschien zelfs “vies” onderwerp? En wat heeft dat voor invloed op jou gehad?

• • Welke onderwerpen werden er thuis wel besproken en welke niet? Ging het vooral over biologische onderdelen – zoals de voortplanting – of ook over de sociale en emotionele kant, zoals wat je wel en niet wilt en hoe je dit aan kan geven?

• • Hoe werd er omgegaan met lichamelijk ontdekgedrag, bijvoorbeeld het aanraken van de eigen geslachtsdelen of als het ging om ‘doktertje’ spelen?

• • Hoe werd jij vroeger voorgelicht op de basisschool en op de middelbare school?

• • Wat waren jouw ervaringen met seksualiteit en relaties toen je jong volwassene was?

• • Zijn er onderwerpen waar je achteraf misschien meer over had willen weten?

De kijk van volwassenen op relaties en seksualiteit verschilt, door andere opvoedingen, ervaringen, normen, waarden en/of culturen. Logisch. En dat is oké. Vertel dus vooral hoe jij over bepaalde dingen denkt en leg uit waarom. Zo ben je een voorbeeld en geef je jouw kind de ruimte om er zelf ook over na te denken en een eigen mening te laten vormen.