Gerelateerd
Lees onze meest recente artikelen op het gebied van seksuele vorming
Rutgers kijkt terug op een bewogen, maar goede 19e editie van de Week van de Lentekriebels. Volgens kinderen een van de leukste schoolweken van het jaar. Ook ouders zijn blij met relationele en seksuele vorming, maar liefst 88% van de ouders vindt dat het op school verplicht moet zijn. Dat blijkt uit de Monitor Seksuele Gezondheid 2023. “We horen van ouders en kinderen hoe positief ze de Week van de Lentekriebels ervaren. Ook omdat scholen ouders goed informeren en betrekken.” zegt Elsbeth Reitzema, expert relationele en seksuele vorming bij Rutgers.
Ruim 40% van de basisscholen neemt jaarlijks deel aan de Week van de Lentekriebels. Van 4 tot 8 maart werden lessen gegeven over relaties, weerbaarheid en seksualiteit. Veel scholen gaan de komende weken nog verder met hun lessen. Het doel van de Week van de Lentekriebels is om scholen te ondersteunen deze lessen het hele jaar door te geven. Scholen en GGD’en hebben zich ook dit jaar weer vol goede moed en deskundigheid ingezet. Op die inzet zijn we als Rutgers ontzettend trots. Zonder het harde werk van de scholen, leerkrachten en GGD’en kan de Week van de Lentekriebels niet bestaan.
Leerlingen
Kinderen geven aan dat ze het soms ongemakkelijk vinden om in de klas te praten over relaties en seksualiteit. Maar ze vinden het ook belangrijk en zitten met veel vragen. Elsbeth: “Kinderen ontwikkelen zich niet alleen thuis, maar ook op school. Ze brengen er tijd door, ontdekken en leren in groepen, doen elkaar na, zijn nieuwsgierig, proberen dingen uit en hebben veel vragen. Daarom heeft de school de taak om een veilige omgeving te creëren waar kinderen zichzelf kunnen zijn en waar zij gezond op kunnen groeien. Relationele en seksuele vorming, passend bij de leeftijd en belevingswereld van kinderen, draagt hieraan bij.”
Het thema van 2024 is ‘weerbaar online’. Kinderen brengen veel tijd online door. Ze komen daar ook dingen tegen die niet voor hen bedoeld zijn en niet geschikt zijn voor hun leeftijd. Zo komt 70% van de kinderen tussen 9-12 weleens naaktbeelden of seksueel getinte beelden online tegen. Vaak is dit per ongeluk en onbewust, omdat ze iets aanklikken, of omdat ze iets van een ander doorgestuurd krijgen.
Ook over dit thema hebben kinderen vaak vragen, blijkt uit een rondvraag bij De Kindertelefoon. Jitse zegt in een uitzending van het Jeugdjournaal: “Soms sturen mensen hele rare foto’s, die je eigenlijk niet wilt zien. Dan denk ik: ‘Huh? Wat is dit? Ik ken hem niet, hoe moet ik hiermee omgaan? Wat moet ik doen?’ Ik denk dat het heel belangrijk is om te leren wat je moet doen, en hoe je je veilig voelt.”
Desinformatie en haatcampagnes
Dit jaar ging er een stuk minder desinformatie rond ten opzichte van vorig jaar. Toch zijn er ook dit jaar weer onwaarheden verspreid en hadden ouders en andere betrokkenen daardoor oprechte zorgen. Zo startte Gezin in Gevaar een haatcampagne tegen Rutgers, met dagelijks nieuwe berichten en zelfs een petitie tegen de Week. Ook stuurden ze een flyer met desinformatie naar alle scholen in Nederland met de oproep te stoppen met de Week van de Lentekriebels. Veel scholen deden melding bij Rutgers dat ze hier niet van gediend waren en gooiden deze flyer direct bij het oud papier. Helaas krijgen we ook berichten van scholen dat leraren geïntimideerd worden door ouders op basis van deze desinformatie.
Rutgers betreurt deze zorgelijke ontwikkeling. Enerzijds omdat leerkrachten en schoolleiders ons volste vertrouwen en onze steun verdienen, zoals minister Paul (Primair en Voortgezet Onderwijs) deelde in een videoboodschap naar aanloop van de Week van de Lentekriebels. Leraren en scholen moeten vrij zijn van intimidatie, om hun belangrijke werk te kunnen doen. Anderzijds omdat deze desinformatie ons weerhoudt van het voeren van belangrijke gesprekken over het belang van relationele en seksuele vorming en verschillende perspectieven en visies op seksuele en publieke gezondheid.
De GGD’en
De GGD’en in het hele land hebben dit jaar extra ingezet op het informeren en betrekken van scholen en ouders. Ilja Oosterbaan, van GGD Brabant Zuidoost: “Na elke ouderavond gingen ouders naar mijn idee met een goed gevoel naar huis. Ouders zijn het niet altijd eens met wat er verteld wordt, maar gaan wel naar huis met het gevoel dat ze gehoord en serieus genomen worden. Dat ze met school echt in gesprek kunnen. Ook zijn ze vaak blij om inzicht te krijgen in het lespakket dat gebruikt wordt. Dit neemt een hoop onduidelijkheid weg.”
De GGD’en zien dat scholen het soms een uitdaging vinden om met alle culturen, religies, normen en waarden rekening te houden in de lessen en in de communicatie naar ouders. Ilja: “Waar de ene ouder het niet oké vindt als er in de les educatieve illustraties worden getoond, vindt de ander dat normaal en belangrijk om te laten zien. Dat kunnen dan moeilijke afwegingen zijn voor leerkrachten om te maken. Des te belangrijker is het om ouders goed te informeren voordat de lessen plaatsvinden. We zien dat sommige scholen er bewust voor kiezen niet mee te doen aan de Week, maar de lessen breder trekken en hier structureel aandacht aan besteden in hun lesprogramma gedurende het hele jaar.”
Over de Monitor Seksuele Gezondheid
De Monitor Seksuele Gezondheid wordt uitgevoerd door Rutgers, in samenwerking met het RIVM en het CBS (Monitor Seksuele Gezondheid/Leefstijlmonitor: Rutgers i.s.m. RIVM en CBS, 2023). Ruim 15.000 personen van 18 tot 80 jaar vulden in de periode vanaf eind september 2022 tot en met februari 2023 een vragenlijst in over een breed scala van aan thema’s op het gebied van seksuele gezondheid, waaronder relationele en seksuele vorming. De resultaten van de steekproef zijn representatief voor de Nederlandse bevolking door het gebruik van weging.