Gerelateerd
Lees onze meest recente artikelen op het gebied van seksuele vorming
Het bespreekbaar maken van seksueel grensoverschrijdend gedrag, seksueel misbruik en consent. Dit staat centraal tijdens de Week van de Lentekriebels, een projectweek over liefde, relaties en seksualiteit op speciaal- en basisonderwijs. Met het motto ‘Je lijf is van jou’ geven basisscholen die meedoen met de Week van de Lentekriebels les over deze thema’s. De projectweek wordt georganiseerd door Rutgers samen met de GGD-en en vindt plaats van 21 tot en met 25 maart 2022.
Bijna de helft van de scholen (43,2%) in het speciaal- en basisonderwijs doet mee aan de Week van de Lentekriebels. Naast onderwerpen als verliefdheid, verkering en puberteit, besteden scholen dit jaar ook aandacht aan seksueel grensoverschrijdend gedrag, seksueel misbruik en het geven van toestemming, oftewel consent. Voor leerkrachten zijn er handreikingen die ze helpen deze thema’s bespreekbaar te maken in de les. Ook zijn er nieuwe lessen ontwikkeld die aansluiten bij deze thema’s. Rutgers werkt hiervoor samen met NPO Zapp, die tevens een Klokhuis-special en online serie gemaakt heeft voor de themaweek ‘Er zijn grenzen!’ die kinderen leert wat seksueel misbruik inhoudt, hoe ze dit herkennen en hoe ze om hulp kunnen vragen. In de lessen kunnen leerkrachten deze afleveringen gebruiken.
Weinig aandacht
Uit recent onderzoek van DUO Onderwijsonderzoek & Advies blijkt dat veel basisscholen al actief met seksuele vorming aan de slag zijn: 92% van de scholen besteedt aandacht aan relationele en seksuele vorming, maar slechts 37,9% doet dit structureel middels een erkend lesmethode. 29,1% doet dit in een doorlopende leerlijn van groep 1 t/m groep 8. Ook blijkt uit het onderzoek dat nog niet alle belangrijke onderwerpen hierin aan bod komen. Slechts een derde van de basisscholen (34,2%) besteedt aandacht aan seksuele weerbaarheid met een erkende lesmethode. En 1 op de 8 (12,4%) doet dat in de onderbouw, middenbouw én bovenbouw. Tijdens de Week van de Lentekriebels kunnen scholen deze belangrijke en soms moeilijke onderwerpen oppakken.
Praat erover
Het recente maatschappelijke debat over seksueel grensoverschrijdend gedrag maakt duidelijk hoe belangrijk het is dat dit ook op scholen besproken wordt. Elsbeth Reitzema, expert seksuele vorming bij Rutgers: “Het is belangrijk dat kinderen al op jonge leeftijd leren om respectvol met elkaar om te gaan. Ze leren hun wensen en grenzen aan te geven en de wensen en grenzen van anderen te respecteren. Op deze manier kunnen ze nu en later verantwoorde keuzes maken op het gebied van relaties en seksualiteit.”
Schoolplan
De projectweek helpt om relationele en seksuele vorming structureel in te bedden en het een plek te geven in het schoolplan. Elsbeth: “Structurele aandacht heeft meer effect dan ad-hoc activiteiten. Bovendien is het goed om te beginnen met makkelijke onderwerpen waardoor het later eenvoudiger is om moeilijke thema’s te bespreken.” Door de lessen relationele en seksuele vorming raken kinderen vertrouwd met de onderwerpen en leren hierover te praten. Ze worden zich bewust van hun eigen én andermans gevoelens, en leren dat ze hun wensen en grenzen mogen aangeven en leren die van anderen respecteren. Juist op de basisschool is dit belangrijk, voordat kinderen in de puberteit komen en daadwerkelijk seksuele relaties aangaan.
Ook De Kindertelefoon onderschrijft het belang van praten over seksualiteit op jonge leeftijd. In de Week van de Lentekriebels publiceren zij een onderzoek naar ‘sexting en seksueel grensoverschrijdend gedrag online’, waarin signalen die zij krijgen van kinderen op dit gebied worden gedeeld.
De Week van de Lentekriebels is dit jaar van 21 tot en met 25 maart. Meer informatie vind je op de website.
Onderzoek
Uit recent onderzoek van DUO Onderwijsonderzoek & Advies blijkt dat veel basisscholen al actief met seksuele vorming aan de slag zijn.
Onderzoek onder basisscholen