Seksueel plezier

Voorwaarden voor seksueel plezier

Om plezier aan seks te beleven moeten jongeren weten wat fijn voelt en wat daarvoor nodig is. Het is belangrijk dat jongeren daarbij weten hoe zij – alleen óf samen met hun partner – de juiste omstandigheden en prikkels creëren of opwekken. Daardoor ontstaan zin, opwinding en plezier in seks. Uitzoeken wat prettig is kan alleen, maar ook samen met iemand anders. Hierbij zijn (met name) drie aspecten van belang; context, stimulus en communicatie.

Context + stimulus + communicatie = seksueel plezier!*

Context: Welke context is belangrijk: welke locatie, welk moment en ook welke connectie is van belang? 

Stimulus: Welke aanraking(en) zijn fijn, plezierig, opwindend of lekker? Waar wil je aangeraakt worden en op welke manier?

Communicatie: Plezierige seks tussen twee of meerdere mensen draait om (leren) communiceren. Door wensen en grenzen te ontdekken, deze uit te spreken, vragen te stellen (aan jezelf en de ander, zoals: vind je dit fijn? Of: zou je dit eens willen proberen?) en af te stemmen met partner(s) zorg je ervoor dat de seks plezierig is voor iedereen! Ditzelfde geldt voor masturberen. Ook daar kunnen je eigen behoeften en wensen veranderen en kan het fijn zijn om nieuwe dingen te blijven proberen en ontdekken. Lees meer over wensen en grenzen aangeven en doe de oefening wensen positief formuleren. 

*Bron: Seks! Een leven lang leren. Laan, E. Lunsen, R. (2017) 

Opwinding 

Om plezier te beleven aan seks is het voor veel mensen belangrijk om zin en opwinding te ervaren. Seksuele opwinding is een reactie op de seksuele prikkels die je opvangt. Seksuele opwinding kent verschillende fases, dit wordt ook wel de opwindingscurve genoemd, lees verder hierover bij opwinding.

Orgasme                                                                                         

Klaarkomen of een orgasme krijgen is de seksuele ontlading tijdens het vrijen of masturberen. Hoe klaarkomen voelt, is voor iedereen anders: van heel intens tot vluchtig. Voor veel mensen is een orgasme het hoogtepunt of de climax van de seks, maar dat hoeft niet zo te zijn. Veel mensen komen niet klaar tijdens het vrijen, terwijl ze toch genieten. De nadruk op het klaarkomen kan er juist voor zorgen dat het plezier in seks minder wordt en de kans op een orgasme kleiner. Hoe lang het duurt voordat je een orgasme krijgt, hangt af van waar en hoe gestimuleerd wordt, en hoe iemand zich voelt. Zorgelijke gedachten laten het langer duren.

Een ‘gemiddelde duur’ is er niet, dus maak je geen zorgen. ‘Snel’ of ‘langzaam’, iedereen is alle tijd en aandacht waard – Ellen Laan

De orgasmekloof: Uit onderzoek blijkt dat vrouwen die met mannen vrijen minder kans hebben op een orgasme (65%) dan de mannen met wie ze vrijen (95%). Bij heteroseks ligt de focus vaak op penetratieseks, terwijl slechts 1 op de 3 vrouwen klaarkomt van enkel penetratieseks. 1 op de 10 vrouwen heeft zelfs pijn bij penetratie. Dat komt meestal omdat de vrouw (nog) niet (volledig) opgewonden / vochtig is. Stimulatie van de clitoris door vingers, tong en/of vibrator is voor veel vrouwen belangrijk voor seksuele opwinding. 

Wat als seks niet plezierig is?

Soms kan het moeilijk/lastig zijn om van seks te kunnen genieten. Kijk voor meer info over seksuele problemen op seksualiteit.nl.

Vragen van leerlingen over seksueel plezier

Leerlingen onder de 12 jaar:

• (Wanneer) is seks fijn en leuk?
• Wat is seksueel plezier?
• Wat is zelfbevrediging?
• Wat is een orgasme?
• Wat is consent?
• Ik voel me zeker/onzeker over mijn lichaam 

Leerlingen boven de 12 jaar:

• Hoe kan ik voor, tijdens (en na) de seks aangeven wat ik fijn/lekker/leuk vind? 
• Ik kom ‘te snel’ klaar, wat kan ik doen/moet ik weten?
• Ik kom ‘te langzaam’ klaar, wat kan ik doen/moet ik weten?
• Hoe kom ik erachter wat ik lekker/leuk/fijn vind als lhbti+ persoon?
• Hoe kom ik erachter wat ik lekker/leuk/fijn vind tijdens heteroseks?
• Wat zijn (mijn) erogene zones?
• Hoe werkt seksuele opwinding?
• Wat is de clitoris? 
• Ik voel me zeker/onzeker over mijn lichaam
• Hoe masturbeer ik?

Lesgeven over seksueel plezier

Leerlingen geven seksuele vorming gemiddeld een 5.8, zij vinden dat er (o.a.) te weinig aandacht is voor seksueel plezier. In het verlengde hiervan willen zij ook meer aandacht voor wensen, grenzen en consent. Kijk op de pagina Positieve seksuele vorming voor meer informatie over hoe dit eruit ziet en tips en tricks over hoe je dit aanpakt.

Mogelijke onderwerpen 

Laat leerlingen vooral met elkaar in gesprek gaan over wat hun voorwaarden zijn voor plezierige seks. Zorg ervoor dat je dit gesprek goed begeleidt. In de les kun je algemene uitleg geven over seksueel plezier, bijvoorbeeld over hoe seksuele opwinding werkt en hoe de clitoris eruitziet. Maar een les kan ook gaan over consent en hoe je kunt aangeven wat je wel en niet wilt tijdens seks en hoe je dat kan communiceren. De volgende onderwerpen zijn in ieder geval goed om te behandelen:

• Masturberen
• De clitoris
• Opwinding
• Wensen en grenzen
• Consent

Praten over plezier ongemakkelijk?

Veel docenten ervaren ongemak bij het idee om seksueel plezier bespreekbaar te maken, wellicht herken je je in onderstaande uitspraken. 

Te expliciet: ‘Moet ik het dan over standjes en seksspeeltjes hebben als docent?!’ 

Zeker niet, positieve seksuele vorming hoeft niet perse over genot, seksspeeltjes of standjes te gaan. Het gaat er vooral om dat je nadruk legt op de positieve kanten van seks, in plaats van de risico’s van seks. Juist omdat leerlingen dan met elkaar leren communiceren en respectvol met elkaar leren omgaan. Geef de boodschap mee dat seks normaal is en dat het fijn en leuk hoort te zijn voor iedereen. 

Te persoonlijk: ‘Moet ik dan over mijn eigen seksleven gaan praten? 

Zeker niet, deel alleen iets als je dat zelf wilt en deel vooral niet als je dat niet wilt. Het aangeven van persoonlijke grenzen als docent laat zien dat ook de leerling een grens mag hebben. Vaak zit er een vraag achter de vraag van de leerling die jou een persoonlijke vraag stelt. Je kunt de vraag ook terugstellen. ‘Dat hou ik liever voor mezelf, maar waarom is het interessant om dit te weten?’ 

Tegelijkertijd kan het delen van een persoonlijk verhaal er juist voor zorgen dat er een open en veilige sfeer ontstaat in de klas.  Als je ervoor kiest iets persoonlijks te delen, weet dan waarom je dit doet. Bijvoorbeeld om iets te normaliseren, leerlingen te bekrachtigen of te zorgen voor een veilige sfeer in de klas. Gebruik hierbij het liefst een voorbeeld uit je eigen jeugd en niet een recent voorbeeld. Hiermee verhoud je je tot hun leeftijd en belevingswereld. 

Te positief: ‘Stimuleer ik dan leerlingen om seks te gaan hebben?’ 

Er bestaat niet zoiets als ‘te positief’ praten over seks. Het is een misvatting dat wanneer je open en positief met leerlingen over seks praat, leerlingen eerder seks zullen hebben. Integendeel: praten over seksueel plezier zorgt er niet voor dat leerlingen eerder seks willen maar juist seks hebben wanneer ze er echt aan toe zijn. Onderzoek wijst uit dat leerlingen die complete seksuele vorming hebben gehad vaak later starten met seks dan leeftijdsgenoten die dat niet hebben gehad.

Tips voor docenten                                                                                      

Hoe maakt je seksueel plezier bespreekbaar als onderwijsprofessional?

• Zorg voor een veilige en open sfeer
• Ben je bewust van de risico- versus positieve boodschap en kies bij voorkeur voor een positieve boodschap, omdat deze het meest effectief is: je hoeft het niet direct over genot te hebben en hoe je dit kunt bereiken (doe dat vooral niet als je je daar niet comfortabel bij voelt) maar geef de boodschap mee dat seks normaal is en leuk en fijn hoort te zijn, voor iedereen.
• Ben je bewust van je eigen normen en waarden, en dat die vaak onbewust van invloed zijn in hoe je lesgeeft. Ook over seksualiteit.
• Je hoeft niet alles te weten! Reageer bijvoorbeeld met: dat is interessant, hoe denk jij erover? Of: k weet het niet, ik zoek het op.
• Respecteer je eigen grenzen, alsmede die van je leerlingen. Vertel niets wat je niet wilt en blijf bij jezelf, dan doen leerlingen dit ook. 
• Praat over consent: leg uit dat plezierige seks altijd met consent is, bijvoorbeeld door de vraag te stellen wanneer is seks fijn? Maak hierbij gebruik van de zes seksregels en eventuele oefeningen.