Leerlingen met (licht) verstandelijke beperkingen worden verliefd, gaan relaties aan, hebben seksuele gevoelens en experimenteren met seks. Je leest hier meer over de seksuele ontwikkeling en specifieke uitdagingen van leerlingen met een verstandelijke beperking.
“Een leerling kan lichamelijk in staat zijn om met een ander te vrijen, maar niet begrijpen hoe hij om moet gaan met zijn eigen seksuele gevoelens en die van de ander.”Elly van den Hoek, docent cluster 3
Seksualiteit en verstandelijke beperking
Lichamelijke en emotionele ontwikkeling niet parallel
Vanaf de puberteit verloopt de lichamelijke ontwikkeling vaak niet meer parallel met de sociaal-emotionele ontwikkeling. Er ontstaat dan een verschil tussen wat iemand fysiek gezien ‘kan’ en sociaal-emotioneel ‘aankan’. Sommige leerlingen komen iets later in de puberteit.
Gebrek aan kennis over seksualiteit
Verstandelijk beperkte leerlingen hebben minder toegang tot informatie, kunnen minder snel iets begrijpen en hebben daardoor minder of minder genuanceerde kennis van seksualiteit en intimiteit dan normaal begaafde leerlingen. Ze gaan om met vrienden die vaak zelf ook verstandelijk beperkt zijn en alles wat minder goed begrijpen. Ze nemen wat gezegd wordt vaak letterlijk en begrijpen daardoor nuances of verhullend taalgebruik (wat vaak in het praten over seksualiteit wordt gebruikt) niet. Het is daardoor voor deze leerlingen ook moeilijker om met hun eigen seksuele gevoelens om te gaan.
Niet gezien als seksuele wezens
In het onderwijs of thuis wordt vaak niet expliciet over seksualiteit gesproken. Ouders en leraren vinden het lastig om seksualiteit te bespreken. Ook zien sommige ouders of leraren deze leerlingen niet als seksueel wezen. Soms vinden ze dat leerlingen dit niet horen te zijn, omdat ze sociaal-emotioneel veel jonger zijn.
Minder autonomie
Leerlingen met een beperking hebben vaak minder autonomie en privacy. Hierdoor hebben ze minder mogelijkheden om te experimenteren met seksualiteit en dingen zelf te ontdekken.
Meer seksuele risico’s
Omdat ze minder weerbaar en voorbereid zijn lopen jongeren met een beperking meer seksuele risico´s.
Gerelateerde lesmaterialen
Downloads en links
- Download hier meer informatie over de seksuele ontwikkeling bij een beperking.
- Brochure seksualiteit (PDF) voor ouders van jongeren 0-18 jaar met een beperking.
- Seksuele ontwikkeling van kinderen in de leeftijd van 4 – 6 jaar
- Seksuele ontwikkeling van kinderen in de leeftijd van 6 – 9 jaar
- Seksuele ontwikkeling van kinderen in de leeftijd van 9 – 12 jaar
- Seksuele ontwikkeling van kinderen in de leeftijd van 12 – 15 jaar
- Seksuele ontwikkeling van kinderen in de leeftijd van 15 – 19 jaar