Goede voorbeelden lessen seksuele vorming lerarenopleiding
Seksualiteit: een intiemer thema bestaat bijna niet. Gelukkig kun je in de voetsporen treden van andere scholen. Lees verder voor drie goede voorbeelden. Helemaal onderaan vind je algemene tips.
Voorbeeld 1: Hogeschool Windesheim – theorie in jaar 1, praktijk in jaar 2 & 3
Op de lerarenopleiding gezondheidszorg en welzijn van Hogeschool Windesheim krijgen studenten in hun eerste jaar theorie over seksuele vorming die ze in het tweede en derde jaar in de praktijk brengen.
Jaar 1: module over leefstijl en gezond gedrag
Thema’s van deze module zijn gezondheid, verbetering van gezondheid, middelengebruik en seksualiteit. Studenten doen allerlei opdrachten: zo nemen ze een interview af bij een vriend(in) over seksuele opvoeding en maken ze een werkvorm met diversiteit in hun eigen klas in het achterhoofd. Daarna schrijven ze een reflectie over hun competenties en kwaliteiten om na te gaan of ze zichzelf in staat achten om seksuele vorming te geven.
Jaar 2 en 3: les geven
In jaar 2 en 3 geven studenten tijdens hun stage zelf les in seksualiteit. Hiermee leren ze de theorie uit de module naar de praktijk te vertalen. Het vak en manier van lesgeven bespreken ze met hun stagebegeleider, maar het onderwerp mogen ze zelf kiezen. Een PowerPoint-presentatie is niet genoeg; studenten moeten ook echt met de leerlingen in gesprek.
Voorbeeld 2: Hogeschool InHolland: Individueel en in teamverband werken
Op Hogeschool Inholland leren studenten niet alleen hoe ze zelf les kunnen geven over seksualiteit. Er is ook aandacht voor wat een school kan doen aan een gezamenlijke aanpak.
Op InHolland leren studenten zelf lesgeven in seksuele vorming en denken daarnaast ook na over wat een school kan doen voor een gezamenlijke aanpak. Sinds schooljaar 2016/2017 volgen studenten in hun eerste én tweede jaar stof over sociale veiligheid binnen het vak ‘Biologie en leefstijl’. De focus ligt hierbij op een gezamenlijke aanpak binnen een school en de studenten gaan zelf ook met vakken uit de praktijk aan de slag.
De rest van het programma ziet er als volgt uit:
Een module van zeven twee-urige lessen verspreid over zeven weken over voortplanting en seksualiteit. Vijf lessen hiervan gaan over sociaal-culturele aspecten, twee lessen zijn meer technisch en gaan over voortplanting. Lesmateriaal hiervoor zijn onder andere het bordspel ‘Girls’ Choice, Boys R Us’ en de filmpjes van Leraar 24.
Studenten duiken echter niet meteen de theorie in, maar worden uitgedaagd zelf een mening te ontwikkelen over seksualiteit en hun grenzen uit te drukken. Ook moeten ze nadenken over hoe je een veilig klimaat neerzet en hoe je seksualiteit in de klas introduceert. Tot slot makens ze ook een lessenserie over thema’s als homoseksualiteit, religie en cyberseks.
Ga ook aan de slag met de materialen:
Voorbeeld 3: NHL Hogeschool – Met weinig tijd toch veel bereiken
Op de NHL Hogeschool is er weinig tijd om aan seksuele vorming te kunnen besteden. Daarom krijgen studenten zoveel mogelijk praktische handvatten mee. In de eerste les bespreken studenten doelen van seksuele en relationele vorming en de internationale seksuele rechten. Verder leren ze over seksuele ontwikkeling van 0-25 jaar. Daarnaast bedenken ze een lesopzet die ze moeten presenteren. Daarbij wordt gekeken in hoeverre studenten een veilige sfeer creëren, ze een actieve werkvorm stimuleren en de aanwezigheid van originele elementen. Tijdens de laatste twee lessen krijgen ze met het volgende te maken:
- Black box: maak een doos waar studenten vragen over seksualiteit in kunnen doen;
- Binnencirkel-buitencirkel: leerlingen vormen willekeurige tweetallen en vertellen elkaar het antwoord op een vraag;
- Pikasol-regels: standaardregels voor een les seksuele vorming.
Ook aan de slag?
Tips
- Maak gebruik van proces- Rubrics om de ontwikkeling van studenten te monitoren. Rubrics is een beoordelingsinstrument dat je tijdens het hele proces kunt toepassen. Bijvoorbeeld een mondelinge overhoring over de bestudeerde literatuur, feedback op de lesopzet en een presentatie van de ontworpen les. Op die manier krijg je deelresultaten en zorg je voor kwaliteit van de lesopzet.
- Vind niet opnieuw het wiel uit. Er bestaan al veel leuke werkvormen, leeractiviteiten en spellen die je in je lessen kunt gebruiken.
- Soms kunnen (streng gelovige) ouders bezwaar hebben tegen lessen over seksualiteit. Wijs ze dan op de internationale seksuele rechten van jongeren.